Yön Kontrol Valfi Seçimi Nasıl Yapılır?

1. Yön Kontrol Valfi Nedir?

Yön kontrol valfleri, basınçlı hava veya sıvının bir sistemde hangi yöne, hangi yoldan ve ne zaman akacağını belirleyen ana kontrol elemanıdır. Pnömatik sistemlerde genellikle hava ile; hidrolik sistemlerde ise yağ ile çalışırlar.

2. Valf Seçiminde Temel Kriterler

Valf seçimi sistem ihtiyaçlarına göre yapılmalıdır. Aşağıdaki faktörler bu seçimde belirleyici olur:

Valf Tipi Seçimi: Yollu ve Konumlu Yapıya Göre Değerlendirme

Yön kontrol valfleri, sistemdeki hava veya sıvı akışını yönlendirmek için “yol x konum” şeklinde sınıflandırılır. Bu yapı, valfin sahip olduğu giriş/çıkış portları (yollar) ile kaç farklı pozisyonda çalışabildiğini (konum) ifade eder. İşte yaygın valf tipleri:

• - 3/2 valf: Üç port ve iki konuma sahiptir. Genellikle tek etkili silindirler gibi basit uygulamalarda kullanılır.

• - 5/2 valf: Beş port ve iki konuma sahiptir. Çift etkili silindirlerde, ileri–geri hareket kontrolü için ideal çözümdür.

• - 5/3 valf: Beş port ve üç konumludur. Orta konum özelliği sayesinde, sistemin havayı boşaltması, orta pozisyonda durması veya hatları kapalı tutması gibi özel kontrol ihtiyaçlarını karşılar.

Not: Yollar (port sayısı), valfin bağlanacağı hava hatlarının sayısını; konumlar ise valfin farklı kontrol durumlarını ifade eder. Bu nedenle doğru valf tipi, sistemin çalışma prensibine uygun şekilde seçilmelidir.

Tahrik Tipi (Kontrol Türü)

Valf nasıl çalışacak? Manuel mi otomatik mi?

• - Manuel Kontrollü: Buton, kol, ayak pedalı ile çalışır (basit uygulamalarda).

• - Mekanik Kontrollü: Kam, çarpma elemanı ile tetiklenir (sınırlı alanlarda).

• - Elektrik Kontrollü (Solenoid): PLC ya da sensörlerden gelen sinyalle çalışır.

• - Pnömatik Kontrollü: Başka bir hava sinyaliyle tetiklenir (ateşleme sistemleri gibi).

Debi ve Basınç Değerleri

• - Sistemin ihtiyacı olan maksimum hava debisi (Nl/dk) ve çalışma basıncı (bar) doğru belirlenmelidir.

• - Valfin iç çapı (orifis ölçüsü) ne kadar büyükse o kadar fazla hava geçirebilir.

• - Yetersiz kapasitedeki valf, silindirin yavaş çalışmasına veya sistemin gecikmesine yol açar.

Bağlantı Tipi ve Ölçüsü

• - Port ölçüleri (G1/8, G1/4, G1/2 vs.) sistemdeki hortum ve borularla uyumlu olmalıdır.

• - Flanşlı, dişli veya manifold montajı gibi seçenekler uygulamaya göre değerlendirilmelidir.

Valf Malzemesi ve Ortam Koşulları

• - Çalışma ortamında toz, nem, kimyasal madde veya sıcaklık farkı varsa uygun gövde ve sızdırmazlık malzemesi seçilmelidir:

  • Alüminyum: Hafif ve yaygın

  • Paslanmaz çelik: Korozyona dayanıklı

  • Pirinç: Kimyasallara dirençli

  • EPDM, Viton, NBR gibi contalar kimyasal yapıya göre belirlenmelidir.

Sonuç

Yön kontrol valfi seçimi, bir sistemin ne kadar hızlı, hassas ve güvenli çalışacağını doğrudan etkiler. Bu nedenle sadece port sayısına değil; çalışma şekline, tahrik sistemine, ortam koşullarına ve sistem gereksinimlerine göre seçim yapılmalıdır. Uygun olmayan valf seçimi, sistemde darboğazlara ve maliyetli arızalara yol açabilir.

Doğru yön kontrol valfini seçmek için teknik desteğe mi ihtiyacınız var? Bize ulaşın, uzman ekibimiz size en uygun çözümü sunsun.